تفسیر آزمایش خون (CBC): راهنمای کامل

آزمایش خون یا “CBC” که مخفف عبارت انگلیسی “شمارش کامل خون” است، یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال اصلی‌ترین آزمایش‌هایی است که می‌تواند زمینه‌ساز تشخیص بسیاری از بیماری‌ها و مهم‌تر از آن، نشان‌دهنده شرایط کلی و حیاتی بدن باشد. در این مقاله، به بررسی کامل این آزمایش، علائم اختصاری رایج در آن و نحوه تفسیر نتایج آن می‌پردازیم.

آزمایش خون (CBC) چیست؟

آزمایش CBC، همانطور که از نام آن پیداست، به شمارش سلول‌های مختلف خونی می‌پردازد. این آزمایش اطلاعات مهمی در مورد موارد زیر به پزشک ارائه می‌دهد:

• گلبول‌های سفید (WBC): این سلول‌ها نقش اصلی را در سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند و با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند.

• گلبول‌های قرمز (RBC): این سلول‌ها وظیفه حمل اکسیژن از ریه‌ها به سایر قسمت‌های بدن را بر عهده دارند.

• پلاکت‌ها: این سلول‌های کوچک به لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی کمک می‌کنند.

علاوه بر شمارش این سلول‌ها، آزمایش CBC اطلاعات دیگری مانند میزان هموگلوبین (پروتئین حمل‌کننده اکسیژن در گلبول‌های قرمز) و هماتوکریت (درصد گلبول‌های قرمز در خون) را نیز اندازه‌گیری می‌کند.

علائم اختصاری رایج در آزمایش خون و معنی آنها

در برگه آزمایش خون، با مخفف‌های زیادی روبرو می‌شویم که هر کدام نشان‌دهنده یک شاخص خاص هستند. در اینجا به برخی از رایج‌ترین این مخفف‌ها اشاره می‌کنیم:

• WBC: شمارش گلبول‌های سفید (White Blood Cell Count)

• RBC: شمارش گلبول‌های قرمز (Red Blood Cell Count)

• HB: هموگلوبین (Hemoglobin)

• HC یا HCT: هماتوکریت (Hematocrit)

• MCV: حجم متوسط گلبول‌های قرمز (Mean Corpuscular Volume)

• MCH: میانگین هموگلوبین در گلبول قرمز (Mean Corpuscular Hemoglobin)

• MCHC: میانگین غلظت هموگلوبین در گلبول قرمز (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration)

• RDW: پهنای گلبول قرمز در منحنی توزیع (Red Cell Distribution Width)

• PLT: شمارش پلاکت‌ها (Platelet Count)

• MPV: حجم متوسط ​​پلاکت ها (Mean Platelet Volume)

• FBS: قند خون ناشتا (Fasting Blood Sugar)

کاربردهای آزمایش خون در تشخیص بیماری ها

آزمایش CBC به دلایل مختلفی توسط پزشک درخواست می‌شود، از جمله:

• بررسی سلامت عمومی: این آزمایش می‌تواند به عنوان بخشی از یک چکاپ روتین برای ارزیابی وضعیت کلی سلامتی فرد انجام شود.

• تشخیص بیماری‌ها: تغییر در تعداد یا ویژگی‌های سلول‌های خونی می‌تواند نشان‌دهنده طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها باشد، از جمله:

  • کم خونی (Anemia): کاهش تعداد گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین

  • عفونت (Infection): افزایش تعداد گلبول‌های سفید

  • اختلالات خونی مانند لوسمی (Leukemia) و لنفوم (Lymphoma)

  • مشکلات مربوط به لخته شدن خون

• پیگیری درمان: آزمایش CBC می‌تواند برای نظارت بر پاسخ بدن به درمان برخی بیماری‌ها یا داروها مورد استفاده قرار گیرد.

نکته مهم: تفسیر نتایج آزمایش خون باید توسط پزشک انجام شود. مقادیر خارج از محدوده نرمال لزوماً به معنای وجود بیماری نیست و ممکن است به دلایل مختلفی مانند کمبود ویتامین، استرس یا مصرف برخی داروها رخ دهد.

مون لایت